FILMOWE TROPY: ŁÓDŹ

Łódź – miasto meneli.

W trakcie realizacji zdjęć do filmu „Powidoki” Andrzeja Wajdy, Bogusław Linda nazwał Łódź „miastem meneli”. Te słowa odbiły się szerokim echem w całej Polsce, rzutując na spostrzeganie miasta. Łódź mimo usilnych starań kolejnych ekip rządzących ciągle walczy z wizerunkiem miasta szarego. Warto tu jednak przyjechać i przekonać się na własne oczy czy mamy do czynienia z “Ziemią Obiecaną”, czy ze “Złym Miastem”. Dla mnie dziewczyny, która mieszka na Górnym Śląsku to świetna lokalizacja! W trzech słowach? Klimat, gościnność, kreatywność.

Łódź łączy w sobie tyle atrakcji, że każdy, nie przesadzam, znajdzie tu coś dla siebie. Są piękne murale oraz nowoczesny street art, są zabytkowe kamienice i stare, odnowione mniej lub bardziej fabryki. Są artystyczno-kawiarniane pofabryczne podwórka i są klasyczne pałace, reprezentacyjne ulice i place oraz fantastyczne muzea. Od czego zaczynamy?

Przez booking.com udało mi się w bardzo dobrej cenie załatwić nocleg na ul. Piotrkowskiej. Gorąco polecam! Sam przyjazd na stację Łódź Fabryczna robi niesamowite wrażenie, nie tylko na Cezarym Pazurze🙂 Co prawda nie spotkacie już tutaj biegnącego Witka Długosza z filmu „Przypadek” Kieślowskiego, bowiem stacja, która powstała z inicjatywy przemysłowca Karola Scheiblera w 1866 roku przeszła gruntowny remont.

W latach 2011–2016 dokonano zamknięcia i przebudowy stacji, ponadto do 2022 roku będą trwać prace nad przebiciem tunelu średnicowego w stronę dworca Łódź Kaliska. Dworzec stanowi integralny element Nowego Centrum Łodzi i jest jednym z najnowocześniejszych, w czasie przebudowy był zaś trzecią pod względem wielkości inwestycją dworcową w Europie.

Wychodzę z hali dworca i kieruję się do widniejącego kilkaset metrów dalej „EC1 Łódź”. Jednego z ważnych obiektów architektonicznych w centrum miasta. To dawna Elektrownia Łódzka, w której obecnie działa instytucja kultury prowadzona przez Miasto Łódź i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pod nazwą „EC1 Łódź — Miasto Kultury” w Łodzi.

EC1 dzisiaj

Ponad rok temu miałam przyjemność rozmawiać dr hab. Rafałem Syską – kiedyś moim wykładowcą, obecnie Dyrektorem Narodowego Centrum Kultury Filmowej. Wywiad znajdziecie tutaj. Wtedy opowiadał o planach i przyszłych realizacjach kompleksu. Tym razem będąc w Łodzi skorzystałam z zaproszenia i zwiedziłam „od kuchni” NCKF. Dziękuję Kasiu za oprowadzenie!

To instytucja popularyzująca kulturę filmową. Po zakończeniu inwestycji planowanej na lata 2016-2019 NCKF stanie się centralnym w Polsce i unikatowym w tej części Europy ośrodkiem kulturalnym i edukacyjno-ekspozycyjnym dla osób zainteresowanych światem filmu i kulturą audiowizualną. To nowy model, który łączy w sobie nowoczesną edukację, działalność ekspozycyjną i integrującą. Więcej o samym  projekcie, kolejnych wystawach i instytucjach poczytacie na stronie NCKF, a najlepiej jak wybierzecie się na wycieczkę. Jest bajkowo!

Po Konferencji wybrałam się na wystawy: „Kino Kresów. Kultura filmowa na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej” oraz „Kazimierz Prószyński. Wynalazca i wizjoner”, które potrwają do końca lutego 2019 roku:

Na stulecie niepodległości Narodowe Centrum Kultury Filmowej wraca na Kresy Wschodnie II Rzeczypospolitej. Do Wilna, gdzie powstała pierwsza prywatna szkoła filmowa; do Lwowa, gdzie na Uniwersytecie Jana Kazimierza Roman Ingarden, Bolesław W. Lewicki i Zofia Lissa snuli plany założenia akademickiego filmoznawstwa; do grodzieńskich iluzjonów, których właściciele jeździli do Ameryki po komedie Chaplina.

Wystawa „Kino Kresów” obejmuje dokumenty, plakaty, bilety i czasopisma filmowe, materiały multimedialne i obiekty techniki filmowej z okresu dwudziestolecia międzywojennego pochodzące ze zbiorów NCKF.

Wchodzisz jednymi drzwiami, a kolejnymi pukasz do rekapitalizowanego i rozbudowanego kompleksu pierwszej łódzkiej elektrowni (rok budowy: 1907). Inwestycja jest warta 274 miliony złotych, a jej zakończenie planowane jest w 2020/2021 roku.

Oprócz Narodowego Centrum Kultury Filmowej w ramach instytucji działają:

• Centrum Nauki i Techniki EC1 – największy obiekt tego typu w Polsce. Stałe ekspozycje składają się z interaktywnych urządzeń umożliwiających samodzielne przeprowadzanie doświadczeń i obserwacji. Zwiedzanie odbywa się według ścieżek tematycznych: energetycznej („Przetwarzanie energii”), historii i cywilizacji oraz „Mikroświat – Makroświat”. Motywem przewodnim jest proces powstawania energii, przypominający historyczne przeznaczenie obiektu. W Centrum znajduje się także sferyczne kino 3D.
• Planetarium EC1 – najnowocześniejsze w Polsce i jedno z najnowocześniejszych w Europie.
• Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej – ideą Centrum ma być przybliżenie odwiedzającym sztuki komiksowej i zagadnień narracji interaktywnej. Planowane zakończenie budowy: koniec 2019 roku.
• Łódź Film Commission – jednostka udzielająca filmowcom kompleksowej pomocy: od poszukiwania planów filmowych po wsparcie w uzyskaniu pozwoleń niezbędnych do realizacji projektu filmowego. „EC1 Łódź – Miasto Kultury” w Łodzi jest koproducentem m.in. ostatniego filmu Andrzeja Wajdy „Powidoki”, filmu biograficznego „Maria Skłodowska-Curie” w reżyserii Marie Noëlle i „Pomiędzy słowami” Urszuli Antoniak. Łódź Film Commission jest również operatorem Łódzkiego Funduszu Filmowego.

W Planetarium EC1 nie byłam, bowiem zwiedzanie Centrum Nauki i Techniki zajęło mi ponad 3 godziny! Świetne miejsce dla rodzin z dziećmi, porównywalne do Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. To 150 stanowisk i eksponatów na ponad 8.000 m² powierzchni wystawienniczej. Po obiekcie można poruszać się różnymi ścieżkami, a wystawy tematyczne będą miłym urozmaiceniem dla myśli przewodniej, jaką jest poznanie procesu produkcji energii cieplnej i elektrycznej. Wszystko to w multimedialnej oprawie. Dzięki magicznemu biletowi-opasce na ręce można m.in. uruchomić procesy technologiczne. Na terenie Centrum znajduje się też kino sferyczne, do którego polecam się wybrać zwłaszcza, gdy oblegane będzie sąsiednie planetarium.

Największą atrakcją jest pierwsza ścieżka odwołująca się do historycznego dziedzictwa kompleksu EC1. Już stojąc przed CNiT-em, obserwujemy plac węglowy, na którym kiedyś przechowywano miesięczną rezerwę głównego źródła energii centrum. Stąd konwejerami – dalej – transportowano czarne złoto do kotłów. Całą ich drogę możemy przemierzyć samemu. Do kotłów wchodzimy i spacerując po rusztach, obserwujemy podsycany węglem żar i dym unoszący się znad paleniska. Na gości czeka też grupowa gra, w której mogą sterować elektrownią. Pozostałe ścieżki przyniosą równie wiele frajdy. „Mikro- i makroświat” to wizyta w kosmosie i naturalne uzupełnienie oferty Planetarium EC1. Przypięci do specjalnej uprzęży staniemy na księżycu, Wenus i Marsie. Zakładając google VR zmienimy się w pilotów statku kosmicznego. Chętni mogą też skorzystać ze specjalnej bieżni, która chroni kosmonautów przed zwiotczeniem mięśni. Duże wrażenie robią trójwymiarowe pokazy w kinie sferycznym mieszczącym się w ogromnej kopule znajdującej się tuż za turbogeneratorem firmy Brown Boveri. – Źródło

Łódź Filmowa

Wieczorem wybrałam się do Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera. Powstała ona w 1948 r. Wykształciła wielu znanych i cenionych absolwentów. W Szkole studiuje około 1200 studentów z Polski i zagranicy na następujących kierunkach: Reżyseria Filmowa i Telewizyjna, Sztuka Operatorska, Aktorstwo, Animacja, Scenariopisarstwo, Montaż filmowy, Produkcja Filmowa i Telewizyjna, Fotografia.

Szkoła Filmowa w Łodzi to:

• blisko 70 lat tradycji,
• prestiż i marka rozpoznawalna na całym świecie,
• wybitna kadra dydaktyczna,
• najnowocześniejszy sprzęt filmowy (realizacja filmów na taśmie 35 mm i w HD),
• coroczna promocja studentów na ponad 300 krajowych i zagranicznych festiwalach filmowych.

Na drugi dzień odwiedziłam Muzeum Kinematografii. Udzielony Se Točí wywiad, pozwolił mi lepiej ogarnąć wizualnie przestrzeń. To obowiązkowe miejsce na mapie każdego kinomaniaka. Pracownicy od ponad 30-tu lat zajmują się gromadzeniem, przechowywaniem, konserwowaniem, opracowywaniem i udostępnianiem dóbr kultury w zakresie sztuki i techniki filmu.

To tutaj możecie zobaczyć ogromne archiwum dokumentów życia filmowego, dokumentalnego, oświatowego, animowanego, awangardowego, video i telewizji, programów filmowych, plakatów, scenografii, fotosów oraz pamiątek związanych z ludźmi kina.

Ponadto, przy Muzeum działa kino Kinematograf, należące do sieci kin studyjnych. Niezwykłe wnętrza Muzuem przeniosą nas w świat filmów i bajek z młodości. Muzeum Kinematografii mieści się w pałacu Karola Scheiblera w parku Źródliska. W ekspozycji stałej prezentowane są urządzenia związane z rozwojem technologicznym kina, w tym historyczne projektory i kamery oraz wystawa „60 lat animacji polskiej”. Muzeum posiada również oryginalny i działający fotoplastykon.

Łódź służyła jako plener filmowy dla około 150 filmów. Przedstawione filmy reprezentują różne gatunki: komedie, filmy sensacyjne i historyczne, młodzieżowe, swoje miejsce znalazły również seriale telewizyjne. W szeregu z nich Łódź zagrała samą siebie – jak w Ziemi obiecanej, czy serialu Daleko od szosy. Ale na potrzeby filmu Łódź stawała się także Warszawą, Gdańskiem, Monachium, czy nawet Stambułem… Chcecie więcej? Wchodźcie na stronę: www.filmowalodz.pl, która będzie bazą do ciekawych wycieczek filmowych.

Łódzkie Slow Life

W przeszłości Łódź stanowiła potężny ośrodek włókiennictwa, miasto, gdzie wyrosły fortuny przemysłowe Poznańskich, Scheiblerów i Geyerów. Łódź była też wtedy prawdziwą oazą tolerancji, miejscem, gdzie swobodnie współistniały ze sobą cztery kultury: polska, żydowska, niemiecka i rosyjska. Prawdziwym sercem Łodzi jest ulica Piotrkowska. Ten reprezentacyjny deptak ma aż 4,2 km długości. Słynna Pietryna zaczyna się przy placu Wolności, przy którym zachował się budynek łódzkiego ratusza. Tuż obok, w bramie kamienicy przy Piotrkowskiej 3 znajduje się “Pasaż Róży”- projekt artystki Joanny Rajkowskiej mający upamiętnić jej zmagając się z chorobą oczu, córkę.

Pomiędzy ul. 6 Sierpnia i pasażem Rubinsteina powstała polska Aleja Gwiazd, a swoje miejsce znaleźli tu m.in. Roman Polański, Agnieszka Holland, Krzysztof Kieślowski czy Andrzej Wajda. Osobiście polecam również zajrzeć do OFF Piotrkowska. To unikalny w skali ogólnopolskiej projekt skupiający przedstawicieli przemysłów kreatywnych. W jednym miejscu swoje podwoje otworzyły pracownie projektantów mody, designu, architekci, kluby muzyczne, restauracje, przestrzenie wystawiennicze, sale prób, showroomy, concept store i klubokawiarnie.

Gdzie dobrze zjeść? Niedrogo, spore kolejki, ale zawsze pewnie wypada Manekin. Od lat stołuję się w Bydgoszczy i Toruniu. Nigdy nie zawiódł. Klimatyczna knajpka na dobrą kawkę i lekturę to z kolei Agrafka. Mnie osobiscie urzekła restauracja Forno Nero Pizza Napoletana. Kto był w Neapolu wie jak ciężko znaleźć miejsce z dobrą pizzą. Ta jest znakomita! Mogę rzec, że top 3 pizz serwowanych w Polsce. Po prostu coś pysznego. Na zakończenie: Stare Kino. Powstało z miłości do kinematografii i miasta Łodzi. To miejsce, w którym apartamenty dla Gości inspirowane są słynnymi filmami o łódzkich korzeniach jak „Kariera Nikodema Dyzmy” czy „Czterej pancerni i pies”. To tam, po raz pierwszy na terenach polskich bracia Krzemińscy zainstalowali pierwszy, stacjonarny kinematograf. Na pamiątkę tego wydarzenia powstał kameralny, stylowy i unikalny obiekt, w którym do dyspozycji oddano 50 indywidualnych apartamentów, restaurację, 2 sale konferencyjne, bar oraz kameralną salę kinową.

Sztuka uliczna ma się dobrze w Łodzi. I  świetnie wpisuje się w charakter tego miasta. Dzięki działaniom Fundacji Urban Forms w Łodzi powstała prawdziwa galeria pod chmurką – zobaczyć można tu ponad 60 murali, które swoimi barwami urozmaicają przestrzeń miejską. Wytężcie wzrok i szukajcie!

Klimat świąteczny to i zachciało się prezentów. O Manufakturze zapewne słyszał każdy i każdy zapewne kojarzy ją z centrum handlowym. Kochani to jednak zupełnie coś innego.

Manufaktura (wraz z przyległym przepięknym Pałacem Poznańskiego) jest niczym innym jak kompleksem fabrycznym Izraela Poznańskiego, kolejnego wielkiego łódzkiego fabrykanta. Podobnie jak Księży Młyn, przez lata niszczał zapomniany. Tysiące łodzian przejeżdżały tuż obok codziennie do pracy nie znając historii tego miejsca, a miejsce to jest unikatowe na skale światową.

Łodzi nie da się zwiedzić w weekend. Myślę, że i w tydzień nie dałabym rady. Plan jest, by w 2019 ponownie tu zawitać. Przecież zostało mi do zwiedzenia Muzeum Kanału “Dętka”, MS2, Centralne Muzeum Włókiennictwa i Skansen czy Stacja Radegast. Przepiękne miasto!