#ZOSTANWDOMU Z EUROPEJSKIM KINEM

CZECHY

Butelki zwrotne (2007)

Czesi nadal robią filmy na światowym poziomie. Ponoć jednym z trudniejszych gatunków jest komedia, przy czym na tym polu nasi sąsiedzi radzą sobie świetnie. Potwierdzeniem tego jest jeden z moich ulubionych filmów pt. „Butelki zwrotne” Jana Svěráka. Jak twierdzi sam twórca, to trzeci po „Koli” i „Szkole podstawowej” film z trylogii, stworzonej przez reżysera ze swym ojcem – scenarzystą Zdenkiem Svěrákiem. Senior Svěrák w każdym z filmów gra również główne role.

O czym jest film? Emerytowany nauczyciel, wbrew woli żony, zatrudnia się w punkcie skupu butelek. Mała przestrzeń, w której butelki spotykają się z butelkami a ludzie z ludźmi, staje się dla niego swoistym teatrem życia pełnym tragikomicznych sytuacji… „Butelki zwrotne” to rewelacyjna analiza dylematów ludzi w jesieni życia, mających wciąż wiele do zaoferowania otoczeniu. To prosta, ale jakże ujmująca historia, która nie ma znamion pretensjonalności, a jednocześnie dotykająca sedna ludzkiej egzystencji.

DANIA

Polowanie (2012)

Domniemanie niewinności to jedno z podstawowych praw, z jakim rodzi się każda istota ludzka. Dopóki wina nie zostanie ci udowodniona – jesteś niewinny. Wydaje się to logiczne, ale kiedy dochodzi do tego czynnik ludzki nic takie proste już nie jest. Od słowa do słowa, od jednej osoby do drugiej przekazywana opinia coraz mocniej ugruntowuje się w umysłach.

Film zmaga się z niezwykle aktualnym problemem pedofilii. Reżyser jednak nie zabiera głosu w sprawie samego czynu. Ważniejszy jest  dla niego obraz społeczeństwa w konfrontacji z haniebną jednostką. „Polowanie” skupia się wyłącznie na Lucasie i tym, w co przemieniło się jego życie. Dzięki temu, iż wiemy od początku jak było, a nie musimy się zastanawiać czy mężczyzna jest winny, możemy całą swoją uwagę skupić na reakcjach innych wobec nauczyciela.

Patrzymy jak niewinny człowiek został z miejsca zepchnięty na margines społeczeństwa. Nawet, jeżeli zostanie oczyszczony z zarzutów w ujęciu prawnym, jego psychika prawdopodobnie nigdy nie wróci do stanu sprzed tego kłamstwa. Skandynawskie kino po raz kolejny udowodniło swoją wartość. Z tak banalnego pomysłu na fabułę wycisnęło masę emocji!

FRANCJA

Dziewczyna z lilią (2013)

Filmowa baśń o miłości i lęku przed jej utratą to prawdziwa gratka dla miłośników francuskiego kina i fanów talentu Michela Gondry’ego. Oparta jest na motywach z wydanej w 1947 roku powieści „Piana złudzeń” słynnego francuskiego prozaika Borisa Viana. Akcja toczy się w nierealnym świecie, niczym z sennych marzeń. Głównym bohaterem jest Colin – młody i bogaty mężczyzna, wynalazca i kompozytor, który zainspirowany przez swojego najlepszego przyjaciela, Chicka, postanawia odnaleźć miłość. Wkrótce spotyka piękną Chloe.

W dziwnym świecie Gondry’ego i Viana odnajdą się nieliczni. I właśnie dla tej garstki widzów przeznaczony jest ten film, tylko ich zachwyci, pochłonie i wciągnie. Czasem słodko i zabawnie, innym razem makabrycznie i krwawo, ale zawsze inteligentnie i nieprzeciętnie.

GRECJA

Attenberg  (2010)

Brzydkie, industrialne, wyludnione pejzaże słonecznego południa pełnią tu funkcję metafory minionego wieku. Zamieszkuje je wraz z ojcem architektem, 23-letnia Marina. Ponieważ ludzie wydają jej się dziwni i odpychający, dziewczyna trzyma się z boku. Woli poznawać rodzaj ludzki poprzez piosenki zespołu Suicide, dokumenty o ssakach Sir Davida Attenborough i lekcje wychowania seksualnego, które otrzymuje od swojej jedynej przyjaciółki, Belli.

Pewnego dnia do miasta przybywa nieznajomy, który przyprawi naszą bohaterkę o szybsze bicie serca. Tymczasem jej ojciec czyni rytualne przygotowania do pożegnania XX wieku, który uważa za „przereklamowany”. Relacje z dwoma mężczyznami i sojuszniczką Bellą, pomagają Marinie zgłębić niezwykłą tajemnicę, jaką stanowi dla niej dziwny ludzki gatunek.Od czasu Antonioniego nie było chyba w kinie europejskim tak odważnego eksperymentu, starającego się dosadniej wyrazić poczucie alienacji.

HISZPANIA

Kobiety na skraju załamania nerwowego (1988)

To jeden z najważniejszych filmów Almodóvara. Po wielu latach wspólnego życia z Ivanem, Pepa – aktorka dubbingu, zostaje porzucona. Postanawia nie poddawać się depresji i zmienić całkowicie swoje życie, ale nieustanny nacisk okoliczności nie pozwala jej niczego doprowadzić do końca. W końcu ma wszystkiego dosyć, sporządza więc zabójczą miksturę: gazpacho zmieszane z tabletkami nasennymi. Lawina kolejnych wydarzeń zastopuje jej zamiary.

Film opowiadający o problemach kobiet w konwencji opery mydlanej. Wzruszające i zabawne kino, które zdobyło nominację do Oscara, nagrody BAFTA i Złotego Globu za najlepszy film nieanglojęzyczny. Na dokładkę młodziutki Antonio Banderas. Mimo, że Kobiety na skraju załamania nerwowego nie są filmem idealnym, to jest to na pewno propozycja godna uwagi i polecenia. Wszystko za sprawą interesujących bohaterów, szczypty humoru i odrobiny szaleństwa w świetnie ułożonym scenariuszu.

NIEMCY

Toni Erdmann (2016)

Film Maren Ade oparty jest na sprzecznościach. Beztroski ojciec próbuje zrozumieć zapracowaną córkę, niemieccy biznesmeni konfrontowani są z realiami Rumunii. Na styku różnych światów rodzą się zabawne sytuacje i śmiertelnie poważne pytania o to, czy życie w korporacji naprawdę jest takie złe, a rodzina tak ważna, jak nam się na ogół wydaje. Film Ade nieustannie nas zaskakuje, łączy śmiech z melancholią, rubaszny humor z intelektualnym wyzwaniem.

„Toni Erdmann” udowadnia, że jest wart wszelkich otrzymanych nagród. Wielki triumf Ade okazał się możliwy także dzięki demonstrowanej przez nią wrażliwości na szczegół. Dzieło niemieckiej reżyserki warto obejrzeć choćby po to, by przekonać się, jak wiele potencjału dramaturgicznego można wycisnąć z zapomnianej piosenki Whitney Houston, bułgarskiej sztuki ludowej czy ciasteczka potraktowanego na prawach osobliwego afrodyzjaku…

POLSKA

Wielka majówka (1981)

Nastoletni i niedojrzały Rysiek kradnie w domu bogacza ponad milion złotych. Wałęsając się z pieniędzmi po ulicach Warszawy, napotyka cwaniaczka Julka. Film przeszedł do historii polskiego kina z co najmniej dwóch powodów. Przede wszystkim była filmowym debiutem Zbigniewa Zamachowskiego. Nie mniej ważna jest  muzyka rozpoczynającego wówczas swoją wielką karierę Maanamu oraz ekranowy występ jego wokalistki, Kory.

Z dzisiejszego punktu widzenia „Wielka majówka” pozostaje interesującym obrazem PRL-u, kraju biednego i podzielonego, pełnego szarych, ale niekoniecznie smutnych ludzi. Fajnie jest przekonać się, jakie wówczas ludzie mieli marzenia, jak się bawili i co uważali za symbol luksusu. Czasy bardzo się zmieniły. Sposób kręcenia filmów też się zmienił….

ROSJA

Bez granic (2015)

Akcja filmu rozpoczyna się na moskiewskim lotnisku, skąd bohaterowie wyruszają w podróż do malowniczych dolin górskich Armenii, tonących w zieleni ulicach Tbilisi i świątecznej iluminacji w Moskwie, na spotkanie miłości – szalonej i namiętnej, naiwnej i śmiesznej, wzruszającej i smutnej, szczęśliwej i lekkomyślnej, która nie zna granic ani konwencji, wieku ani narodowości. Jeżeli lubicie Rosję i Gruzję, to ten film jest dla Was!

Film składa się z 4 części, 4 historii, które – jak się później okazuje – łączą się w jedną. Dobroć i serdeczność ludzi, przepiękne gruzińskie krajobrazy, czasami absurdalne, ale śmieszne sytuacje i po prostu atmosfera wszechogarniającej radości. Idealny obraz na majówkę.

SZWECJA

The square (2017)

Zdobywca Złotej Palmy oferuje nam nie tylko prześmiewczy obraz świata sztuki, kształtowanego przez tyranię wirali i sponsorów tylko pozornie otwartych na transgresję. „The Square” to także portrety społeczeństwa odgrywającego rytuały empatii oraz mężczyzn w stanie permanentnego kryzysu. Reżyser umiejętnie zadaje pytania: „Czy istnieje na świecie miejsce, po zajęciu którego będziemy czuć się bezgranicznie bezpieczni? Co mogłoby stać się dziś ludzkim azylem?” Jego produkcja obnaża przywary współczesności.

Obojętność, wyrachowanie, zanikające relacje międzyludzkie na rzecz tych międzysmartfonowych. Prezentuje problemy ze świata sztuki, mediów, ustroju (szczególnie szwedzkiego) i funkcjonowania w społeczeństwie, a czyni to za pomocą interesującego ciągu przyczynowo-skutkowego.

Czarna komedia nie tylko traktuje o idei zaufania, ale podkreśla potrzebę rewaluacji obecnych wartości społecznych. To ambitne i wymagające kino, będące jednocześnie pełnym poczucia humoru. Pozycja obowiązkowa!

WIELKA BRYTANIA

Radio na fali (2009)

Jest rok 1966 – złota era muzyki pop. Grupka zakręconych, ekscentrycznych didżejów na okrągło gra pop i rock na antenie Radia Rock, kultowej pirackiej rozgłośni radiowej mieszczącej się na statku dryfującym po Morzu Północnym. Kiedy na pokładzie rock’n’rollowej łajby pojawia się 18-letni Carl, natychmiast staje się uczestnikiem serii przezabawnych przygód i perypetii, które zupełnie odmienią mu życie.

W filmie występują znakomite gwiazdy kina brytyjskiego. Jakkolwiek poważnie brzmi przesłanie, „Radio na fali” opiera się na zgrywie. Nawet momenty dramatyczne natychmiast są obracane w żarty i podbijane iście brytyjskim absurdem. Scenarzysta nie stroni od sztubackich czy sprośnych gagów. Dzięki nim udaje mu się uchwycić atmosferę kontrkulturowej buńczuczności, a ponad wszystko wyzwolić u widza salwy śmiechu. Obraz dla wszystkich miłośników dobrego kina i świetnej muzyki!

WŁOCHY

Zwariować ze szczęścia (2016)

Akcja fi Film opowiada historię dwóch przyjaciółek, które decydują się na brawurową ucieczkę ze szpitala psychiatrycznego. Beatrice i Donatella od samego początku wzbudzają naszą sympatię, gdyż nawet w najbardziej ekstremalnych sytuacjach nie tracą wdzięku ani klasy. Zwariować ze szczęścia imponuje także realizacyjną precyzją, dzięki której utrzymana w dynamicznym tempie, pełna zwrotów akcji opowieść ani na chwilę nie wymyka się spod kontroli.

Choć główną siłą filmu pozostaje oczywiście poczucie humoru, Paolo Virzi nie byłby sobą, gdyby nie wzbogacił pozornie lekkiej opowiastki o drugie dno. W chwilach wytchnienia pomiędzy kolejnymi gagami nie sposób bowiem nie zastanowić się nad tym, jak cienka granica oddziela normę od ekscesu.